Toàn cảnh đầu tư thị trường chứng khoán Trung Quốc đại lục: Người Đài Loan làm thế nào để nắm bắt cơ hội này

Tại sao hiện nay nên chú ý đến thị trường chứng khoán Trung Quốc

Trong năm qua, hiệu suất của thị trường chứng khoán Trung Quốc đã thể hiện sự đảo chiều rõ rệt. Trước đây được đa số nhà đầu tư xem là “thiếu hấp dẫn”, thị trường vốn của Trung Quốc bắt đầu một đợt tăng vọt rõ rệt kể từ tháng 9 năm 2024. Tính đến ngày 24 tháng 10 năm 2025, chỉ số Shanghai Composite đã vượt mốc 3950 điểm, lập mức cao nhất trong mười năm, so với mức thấp của tháng 9 năm ngoái đã tăng gần 50%. Đợt phục hồi này phản ánh việc các tổ chức quốc tế đang đánh giá lại giá trị đầu tư dài hạn của Trung Quốc.

Cấu trúc cốt lõi của thị trường chứng khoán Trung Quốc

Để tìm kiếm cơ hội trong thị trường chứng khoán Trung Quốc, trước tiên cần hiểu cấu trúc cơ bản của thị trường.

Năm chỉ số chính

Thị trường chứng khoán Trung Quốc bao gồm nhiều chỉ số quan trọng, nhà đầu tư thường chú ý đến năm chỉ số: Chỉ số tổng hợp Shanghai (SHCOMP) là chỉ số dài hạn tiêu biểu nhất, dù không có công cụ giao dịch tương ứng nhưng phản ánh rõ cảm xúc chung của thị trường; bốn chỉ số có thể giao dịch thực sự gồm CSI 300, CSI 500, CSI 1000 và SSE 50. Mỗi chỉ số có trọng tâm riêng — SSE 50 phản ánh các cổ phiếu blue-chip lớn, CSI 1000 tập trung vào các công ty nhỏ, CSI 300 do các thành phần cổ phiếu chất lượng cao nên được các tổ chức ưa chuộng nhất, cũng là tham chiếu chính cho dòng vốn quốc tế đầu tư vào A-shares.

Cơ cấu ngành và đặc điểm thị trường

Phân bổ vốn thị trường chứng khoán Trung Quốc thể hiện đặc điểm rõ rệt. Theo ngành, các doanh nghiệp tài chính (đặc biệt là ngân hàng) có vốn hóa cao nhất, đạt 15.87 nghìn tỷ nhân dân tệ, tiếp theo là ngành điện tử (14.24 nghìn tỷ), tài chính phi ngân hàng (8.02 nghìn tỷ) và thiết bị điện (7.93 nghìn tỷ). Các ngành dược phẩm sinh học, truyền thông, thiết bị cơ khí cũng giữ vị trí quan trọng. Cấu trúc này cho thấy thị trường chứng khoán Trung Quốc liên quan chặt chẽ đến chính sách tài chính, tình hình kinh tế sản xuất, nhà đầu tư cần theo dõi sát các yếu tố vĩ mô.

Tính đến tháng 10 năm 2025, hiệu suất các ngành khác nhau. Ngành điện tử tăng mạnh nhất (+50.59%), thiết bị điện cũng có hiệu suất tốt (+39.15%), nhưng ngành thực phẩm đồ uống giảm ngược (-5.30%), ngành dầu khí hóa dầu gần như không tăng (+1.40%).

Ba lực lượng thúc đẩy thị trường chứng khoán Trung Quốc

Để dự đoán xu hướng tiếp theo, cần hiểu rõ những gì đang thúc đẩy đợt tăng này.

Yếu tố thanh khoản

Đây là động lực ngắn hạn trực tiếp và nhạy cảm nhất. Chính sách tiền tệ của Ngân hàng Trung ương, quy mô tín dụng, chi phí vay vốn đều có thể tác động rõ rệt đến thị trường chứng khoán. Chính sách nới lỏng thường kích thích thị trường tăng đột biến, chính sách thắt chặt dễ kết thúc đà tăng.

Chính sách và cải cách thể chế

Thị trường chứng khoán Trung Quốc mang đặc điểm rõ rệt của “thị trường chính sách”. Các chính sách tích cực lớn, hỗ trợ ngành, đổi mới thể chế (như cải cách đăng ký) đều có thể kích hoạt làn sóng đầu tư. Các biện pháp hỗ trợ do Ngân hàng Trung ương công bố vào tháng 9 năm ngoái chính là chất xúc tác quan trọng cho đợt tăng này.

Cải thiện cơ bản

Thị trường tăng trưởng lành mạnh nhất cần có sự hỗ trợ từ tăng trưởng lợi nhuận doanh nghiệp. Khi kinh tế vĩ mô tích cực, lợi nhuận doanh nghiệp đồng loạt tăng, thị trường mới có động lực tăng thực sự.

Các tổ chức quốc tế nhìn nhận về thị trường chứng khoán Trung Quốc như thế nào

Các nghiên cứu mới nhất của Goldman Sachs, JPMorgan, UBS cho thấy thị trường chứng khoán Trung Quốc đang bước vào giai đoạn tăng trưởng ổn định hơn. Goldman Sachs dự báo đến cuối năm 2027, các chỉ số chính có thể tăng khoảng 30%; JPMorgan kỳ vọng hiệu suất trung hạn của CSI 300 sẽ tích cực.

Những dự báo lạc quan này dựa trên ba lý do: Thứ nhất, công nghệ AI và hiệu quả chi tiêu vốn dần thể hiện rõ, mô hình lợi nhuận doanh nghiệp đang được định hình lại; Thứ hai, chính sách “chống nội chiến” của chính phủ tạo ra không gian tăng trưởng mới cho doanh nghiệp; Thứ ba, sức cạnh tranh toàn cầu của ngành sản xuất Trung Quốc vẫn mạnh mẽ. Các yếu tố này cùng nhau thúc đẩy tỷ lệ tăng lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu khoảng 12%.

Việc phục hồi định giá cũng là điểm đáng chú ý. Hiện tại, thị trường chứng khoán Trung Quốc còn ở mức chiết khấu so với thị trường toàn cầu, chỉ số MSCI Trung Quốc có tỷ lệ P/E kỳ vọng là 12.8 lần, thấp hơn rõ rệt so với S&P 500 của Mỹ là 22 lần, còn nhiều dư địa để tăng giá.

Tuy nhiên, cần cảnh báo rằng phần lớn mức tăng hiện tại đến từ mở rộng định giá hơn là cải thiện cơ bản. Dự báo lợi nhuận của các chỉ số Trung Quốc năm 2025 và 2026 của FactSet vẫn đang giảm, điều này có nghĩa là nếu đà tăng hiện tại không dựa trên kết quả kinh doanh thực sự, thị trường có thể đối mặt với rủi ro điều chỉnh.

Quy luật dài hạn của thị trường chứng khoán Trung Quốc

Từ khi thành lập năm 1990 đến nay, thị trường chứng khoán Trung Quốc đã trải qua chu kỳ “bò ngắn, gấu dài, tăng vọt rồi giảm mạnh”, đối lập với “bò chậm dài hạn” của phương Tây.

Sau năm 2010, thị trường chứng khoán Trung Quốc có thể chia thành bốn giai đoạn: 2010-2014 rơi vào trì trệ dài hạn, hậu quả của khoản 4 nghìn tỷ và dư thừa năng lực sản xuất gây áp lực lạm phát; 2015-2016 do giảm đòn bẩy gây ra khủng hoảng thanh khoản, xuất hiện “hàng nghìn cổ phiếu giảm sàn”; từ năm 2022 đến tháng 9 năm 2024, kinh tế phục hồi thấp hơn kỳ vọng khiến lòng tin thị trường giảm sút; từ tháng 9 năm 2024 đến nay mở ra đợt tăng mới.

Dấu hiệu lịch sử rõ ràng cho thấy, thị trường chứng khoán Trung Quốc vận hành theo chu kỳ dựa trên ba yếu tố chính: thanh khoản, chính sách, và sức mạnh cơ bản của doanh nghiệp.

Nhà đầu tư Đài Loan nên tham gia như thế nào

Nhà đầu tư Đài Loan chủ yếu có hai cách tham gia thị trường chứng khoán Trung Quốc. Một là qua dịch vụ uỷ thác của các công ty chứng khoán trong nước, hai là qua tài khoản của các công ty môi giới quốc tế. Mỗi phương thức có ưu điểm và nhược điểm riêng, khi lựa chọn cần xem xét tính tiện lợi nạp tiền, đa dạng sản phẩm, trải nghiệm nền tảng và hỗ trợ khách hàng.

Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp Trung Quốc chất lượng chọn niêm yết tại Hồng Kông hoặc Mỹ, cũng là lựa chọn tốt cho nhà đầu tư Đài Loan. Các công ty như Tencent, Alibaba đều niêm yết ở nước ngoài, chỉ cần qua các nền tảng đầu tư quốc tế hợp pháp, có thể tham gia.

Các cổ phiếu có giá trị phân bổ

Dựa trên quy mô vốn hóa, triển vọng ngành và khả năng sinh lợi, dưới đây là một số loại cổ phiếu đáng chú ý:

Lĩnh vực công nghệ — Cambricon dẫn đầu trong thiết kế chip AI, sở hữu công nghệ độc quyền, vốn hóa 64.3 tỷ nhân dân tệ, ROE đạt 25.21%, thể hiện cơ hội đầu tư trong thời đại trí tuệ nhân tạo.

Ngành năng lượng mới — CATL là nhà sản xuất pin năng lượng lớn nhất toàn cầu, vốn hóa 1.78 nghìn tỷ nhân dân tệ, ROE 17.76%, hưởng lợi từ xu hướng chuyển đổi năng lượng toàn cầu, triển vọng rõ ràng.

Cổ phiếu tài chính ổn định — Ningbo Bank với cơ chế quản trị đặc thù và nguồn nhân lực ưu tú, vốn hóa 183.3 tỷ nhân dân tệ, tập trung phục vụ khách hàng có giá trị ròng cao, mang lại lợi nhuận ổn định.

Cổ phiếu dược phẩm sáng tạo — Hengrui Pharma có khả năng R&D liên tục, vốn hóa 435.9 tỷ nhân dân tệ, ROE 9.42%, trong làn sóng nâng cấp ngành y tế Trung Quốc, có giá trị độc quyền không thể thay thế.

Cổ phiếu thu nhập từ dòng tiền — China Mobile nhờ vị thế độc quyền thị trường, cung cấp dòng tiền ổn định, vốn hóa 1.58 nghìn tỷ nhân dân tệ, mức cổ tức cao mang lại thu nhập liên tục cho cổ đông.

Những điểm cần nắm bắt khi đầu tư

Giá trị phân bổ dài hạn của thị trường chứng khoán Trung Quốc đang tăng lên, động lực đến từ cải thiện lợi nhuận doanh nghiệp và phục hồi định giá. Tuy nhiên, rủi ro cũng tồn tại — nếu kinh tế vĩ mô phục hồi không như kỳ vọng, lợi nhuận doanh nghiệp không đủ để duy trì định giá hiện tại, thị trường có thể điều chỉnh.

Nhà đầu tư Đài Loan khi phân bổ cần hiểu rõ cấu trúc thị trường, chú ý đến chính sách, theo dõi biến động thanh khoản, và tìm kiếm sự cân bằng giữa định giá và cơ bản. Đợt tăng này đã đạt mức khá cao, nên thận trọng chọn cổ phiếu và phân bổ theo từng đợt là chiến lược hợp lý.