Ngoại Hối Forex Là Gì? Những Điều Nhà Đầu Tư Việt Nam Cần Biết

Tổng Quan Về Thị Trường Ngoại Hối

Thị trường ngoại hối (forex) không phải là một khái niệm mới, tuy nhiên đối với cộng đồng đầu tư cá nhân Việt Nam vẫn còn nhiều điều bí ẩn. Forex là gì? Liệu có nên tham gia thị trường này hay không? Đây là những câu hỏi mà nhiều nhà đầu tư Việt đang tự hỏi.

Khác với thị trường chứng khoán tập trung ở một địa điểm cụ thể, thị trường ngoại hối hoạt động trên toàn cầu với hệ thống phi tập trung OTC (Over-the-counter). Đây là thị trường thanh khoản cao nhất trên thế giới, với khối lượng giao dịch trung bình hàng ngày đạt 6,6 nghìn tỷ USD (theo thống kê năm 2020).

Bản Chất Và Quy Mô Của Thị Trường Forex Là Gì?

Đặc Điểm Chính

Forex là gì về bản chất? Đó là thị trường giao dịch các cặp tiền tệ trên toàn cầu, nơi các tổ chức tài chính, ngân hàng trung ương, công ty xuất nhập khẩu và nhà đầu tư cá nhân tham gia để:

• Phòng ngừa rủi ro từ biến động tỷ giá hối đoái
• Trích lập giá trị trong bối cảnh bất ổn kinh tế
• Tìm kiếm cơ hội đầu tư sinh lợi
• Đa dạng hóa danh mục đầu tư

Tính thanh khoản vô cùng cao của thị trường ngoại hối là yếu tố chính ngăn chặn việc bị thao túng giá cả. Với số lượng người tham gia khổng lồ, không ai có thể kiểm soát hoặc ảnh hưởng đáng kể đến giá cả toàn thị trường.

Những Người Chơi Trên Thị Trường

Ban đầu, forex là sân chơi độc quyền của các tổ chức tài chính lớn và ngân hàng. Nhưng khi hoạt động thương mại quốc tế gia tăng và nhu cầu đầu tư đa dạng cao lên, các nhà đầu tư cá nhân dần tìm đến thị trường này.

Mặc dù khối lượng giao dịch của các cá nhân còn rất nhỏ so với các tổ chức, nhưng sự hấp dẫn từ tính thanh khoản và các cơ hội biến động giá đang thu hút ngày càng nhiều nhà đầu tư cá nhân.

Tình Hình Pháp Lý Của Giao Dịch Forex Ở Việt Nam

Quy Định Hiện Hành

Ở Việt Nam, nhà nước vẫn duy trì sự quản lý chặt chẽ đối với dự trữ ngoại hối. Hiện tại, chỉ các ngân hàng được cấp phép thực hiện giao dịch ngoại hối. Việc thành lập các sàn giao dịch forex tại Việt Nam vẫn chưa được pháp luật cho phép.

Điều này không đồng nghĩa với việc giao dịch ngoại hối là bất hợp pháp. Các nhà đầu tư cá nhân Việt Nam hoàn toàn có quyền giao dịch forex thông qua các công ty môi giới được cấp phép ở các quốc gia cho phép hoạt động này.

Cách Tiếp Cận An Toàn

Để tham gia giao dịch forex một cách hợp pháp và an toàn, bạn cần:

• Chọn các công ty môi giới quốc tế uy tín, được cấp phép bởi các cơ quan quản lý có thẩm quyền
• Tránh xa những sàn tuyên bố được “cấp phép bởi Việt Nam” (vì chắc chắn đó là giả mạo)
• Kiểm tra kỹ thông tin đăng ký và giấy phép của nhà môi giới

Những Cặp Tiền Tệ Được Giao Dịch Phổ Biến Nhất

Theo báo cáo của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) từ tháng 4 năm 2019, dưới đây là top cặp tiền tệ có khối lượng giao dịch cao nhất:

Top 10 Cặp Tiền Tệ Chính

Những Yếu Tố Kinh Tế Ảnh Hưởng Đến Thị Trường Forex

5 Tin Tức Quan Trọng

1. Quyết Định Lãi Suất Của Ngân Hàng Trung Ương

Lãi suất được xem như “giá” của một đồng tiền. Tăng lãi suất = tăng giá tiền, giảm lãi suất = giảm giá tiền. Đây là yếu tố ảnh hưởng ngay lập tức và mạnh nhất đến giá các cặp tiền tệ.

2. Tổng Sản Phẩm Quốc Nội (GDP)

Khi GDP vượt kỳ vọng, đồng tiền có xu hướng mạnh lên. Ngược lại, khi GDP sụt giảm dưới dự báo, đồng tiền sẽ yếu đi.

3. Chỉ Số Giá Tiêu Dùng (CPI) Và Lạm Phát

Những chỉ số này phản ánh giá trị thực tế của tiền thông qua khả năng mua hàng. CPI cao dẫn đến áp lực tăng lãi suất từ ngân hàng trung ương.

4. Tỷ Lệ Thất Nghiệp

Việc làm tăng → lãi suất tăng. Ngân hàng trung ương sử dụng chỉ số này để cân bằng lạm phát và tăng trưởng. Các báo cáo ADP và NFP của Mỹ được công bố hàng tháng và rất được chú ý.

5. Thông Báo Của Ủy Ban Thị Trường Mở Mỹ (FOMC)

Mỗi tháng, FOMC họp để thiết lập lãi suất và đưa ra nhận định về tình hình kinh tế. Các công bố này có thể gây biến động lớn cho thị trường. Ví dụ, ngày 18/3/2015, cặp EUR/USD tăng vọt 400 pips trong vài phút sau khi nhận định tiêu cực về USD.

Giờ Giao Dịch Forex Tối Ưu

Thị trường ngoại hối hoạt động 24 giờ/ngày, 5 ngày/tuần. Tuy nhiên, mức biến động khác nhau tùy theo sàn giao dịch nào đang hoạt động:

Mỗi sàn giao dịch sẽ tạo ra biến động khác nhau cho các cặp tiền. Ví dụ, Sydney mở cửa → AUD biến động mạnh; London mở → EUR/GBP biến động; New York mở → USD biến động.

Những Rủi Ro Cần Lưu Ý Trước Khi Giao Dịch Forex

Các Tiêu Chí Đánh Giá Công Ty Môi Giới

Nếu quyết định giao dịch forex, lựa chọn công ty môi giới đáng tin cậy là quyết định quan trọng nhất:

• Uy tín và bảo mật: Kiểm tra giấy phép từ các cơ quan quản lý
• Chi phí giao dịch: So sánh spreads và phí hoa hồng
• Quy trình gửi/rút tiền: Đảm bảo nhanh chóng, an toàn
• Nền tảng giao dịch: Dễ sử dụng, công cụ phân tích đầy đủ
• Tốc độ thực thi lệnh: Không trượt giá, xử lý nhanh
• Hỗ trợ khách hàng: Phục vụ tốt, hỗ trợ tiếng Việt

Quy Trình Mở Tài Khoản Cơ Bản

Khi chọn được công ty môi giới uy tín, quy trình mở tài khoản thường bao gồm:

1. Đăng ký tài khoản (có thể chọn demo hoặc tài khoản thật)
2. Xác minh danh tính theo yêu cầu KYC
3. Nạp tiền vào tài khoản
4. Chọn công cụ giao dịch (forex, hàng hóa, chỉ số, v.v.)
5. Đặt lệnh mua hoặc bán, thiết lập mục tiêu lợi nhuận và dừng lỗ

Vấn Đề Thuế Đối Với Giao Dịch Forex Ở Việt Nam

Tình Hình Hiện Tại

Theo pháp luật Việt Nam hiện hành (Pháp lệnh ngoại hối), giao dịch forex tại các sàn đăng ký ở Việt Nam được coi là vi phạm pháp luật.

Tuy nhiên, do forex chưa được pháp luật cho phép hoạt động trong nước nên hiện không có chính sách thuế cụ thể cho các giao dịch này.

Điều Cần Lưu Ý

Đây là một lĩnh vực chưa được quy định rõ ràng. Việc thực hiện các giao dịch forex tại các sàn ở nước ngoài vẫn có rủi ro pháp lý. Nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi tham gia.

Có Nên Chơi Forex Không?

Những Lợi Thế

Forex là thị trường tài chính lớn nhất thế giới với:

• Thanh khoản cực cao, dễ vào/ra
• Biến động giá mạnh, cơ hội sinh lời nhiều
• Hoạt động 24/5, linh hoạt thời gian
• Công cụ phân tích kinh tế phong phú

Những Thách Thức

• Rủi ro pháp lý ở Việt Nam chưa được quy định rõ
• Biến động cao = rủi ro thua lỗ lớn
• Yêu cầu kiến thức và kỹ năng cao
• Dễ gặp các sàn lừa đảo nếu không cẩn thận

Kết Luận

Nếu bạn quyết định giao dịch forex, điều quan trọng nhất là chọn một đối tác uy tín, được cấp phép hợp pháp tại các quốc gia cho phép hoạt động này. Bên cạnh đó, hãy học hỏi kỹ lưỡng, kiểm soát rủi ro chặt chẽ và không bao giờ đầu tư số tiền mình không thể chịu được mất.