Kripto Ticaretinde Kelly Kriteri: Bahis Büyüklüğünün Arkasındaki Matematik

Hiç merak ettiniz mi, profesyoneller her işlemde ne kadar risk alacaklarına nasıl karar verir? Aslında bunun bir formülü var ve 1956’dan beri kullanılıyor.

Kelly Kriteri Nedir?

Bunu şöyle düşünün: %60 kazanma oranına sahip bir stratejiniz var ve kazandığınızda bahsinizin 2 katını alıyorsunuz. Gerçekten ne kadar yatırım yapmalısınız? Kelly Kriteri matematiksel olarak bunu cevaplar.

Formül oldukça basit: f = (p×b - q) / b*

Burada:

• f* = sermayenizin ne kadarını riske atmanız gerektiği (yüzde)
• b = risk edilen birim başına kar oranı (kâr/zarar oranı)
• p = kazanma olasılığı
• q = kaybetme olasılığı (1 - p)

Yukarıdaki örnekte: f* = (2×0.6 - 0.4) / 2 = 0.4, yani her işlemde sermayenizin %40’ını riske atmalısınız.

İlk olarak uzun mesafe iletişiminde sinyal-gürültü oranını optimize etmek için tasarlandı, ama matematikçi Edward Thorp 1960’larda blackjack sayımında kullandı. Sonra 1980’lerde Wall Street’de popüler oldu.

Kripto İçin Nasıl Kullanılır?

Adım 1: Kazanma Oranınızı Tahmin Edin
İşte en zor kısım bu. Geçmiş veriler, backtestler ve stratejinizin avantajını dürüstçe değerlendirmek gerek. Tahminle riske girmeyin, zarar edersiniz.

Adım 2: Beklenen Getiriyi Hesaplayın
Her işlemdeki kar/zarar oranınız nedir? 1:1 mi? 3:1 mi? Bu sizin “b” değerinizi oluşturur.

Adım 3: Formüle Yerleştirin
Çıkan yüzdeyi kullanın. Diyelim ki %40 çıktı, bu sizin pozisyon büyüklüğünüz—daha fazla veya daha az değil.

Adım 4: Koşullar Değiştikçe Yeniden Dengeleyin
Piyasa koşulları değişir, stratejinizin avantajı azalır veya artar. Hesaplamaları ve ayarları sürekli yapın.

Püf Noktası: Kelly, Rasyonel Olmadığınızı Varsayar

İşte kripto burada devreye giriyor:

Volatilite Kaosu: Kripto fiyatları bir tweet’e bakarak %20 oynayabilir. Olasılık tahminleriniz? Muhtemelen yanlış.

Gizli Değişkenler: Regülasyon haberleri, makroekonomik değişimler, borsa hackleri—bunlar formüle tam oturmaz. Kelly kara kuğuları hesaba katmaz.

Psikolojik Baskı: Hesaplarınızın %40’ını gerçek zamanlı kaybederken, çoğu trader panikleyip satmaya veya FOMO ile ikiye katlamaya çalışır. Matematik buna izin vermez.

İşlem Maliyetleri: Slipaj, komisyonlar, spreadler—Kelly bunları dikkate almaz, ama bunlar avantajınızı yer bitirir.

Çekilme Riski: Kelly ile yapılan bahisler %50’den fazla portföy kaybına yol açabilir. Uzun vadede toparlar ama çoğu trader psikolojik olarak buna dayanamaz.

Kelly ve Black-Scholes (Gerçekten Rakip Değiller)

Bazen karışıklık olur. Black-Scholes opsiyon fiyatlarını volatilite ve zaman aşımına göre belirler. Kelly ise bahisleri büyüklüğünü uzun vadeli servet artışını maksimize edecek şekilde ayarlar. Farklı problemleri çözüyorlar, ama birlikte kullanılabilirler—Black-Scholes fiyatlama için, Kelly ise pozisyon büyüklüğü için.

Traderlar Neden Gerçekten Kullanır?

✓ Sistematik: Duyguları devre dışı bırakır
✓ Uzun Vadeli En İyileştirilmiş: Birçok işlemde bile bileşik büyümeyi maksimize eder
✓ Uyarlanabilir: Avantajı olan herhangi bir stratejiyle çalışır
✓ Risk Farkındalığı: Büyüme ile hayatta kalmayı doğal olarak dengeler

Pratikte Neden Bozulur?

✗ Doğru Olasılık Tahminleri Varsayımı: Kripto buna uymaz
✗ Dış Şokları Görmezden Gelir: Modelleyemediğiniz olayları öngöremez
✗ Çoğu İçin Çok Agresif: Tam Kelly, volatilite patlamalarında hesapları sıfırlayabilir
✗ Mekanik: Piyasa rejimleri değiştikçe uyum sağlamaz

Gerçek Konuşma

Çoğu profesyonel trader kısmi Kelly kullanır—örneğin, formül önerisinin %25 veya %50’si—çekilme riskini azaltmak ve avantajları korumak için. Tam Kelly teorik mükemmellik; pratikte işler daha karmaşıktır.

Kelly’yi bir çerçeve olarak kullanın, kutsal metin gibi görmeyin. Gerçek pozisyon büyüklüğünüz, portföy çeşitlendirmesi, kişisel risk toleransınız ve piyasa koşulları da dikkate alınmalı. Formül bir rehberdir, yasa değil.