Thị trường GLP-1 hiện đã trở thành thế độc quyền mạnh, khi Novo Nordisk và Eli Lilly cùng kiểm soát hơn 50% thị phần toàn cầu vào năm 2025. Sự tập trung quyền lực này tạo ra bước chuyển lớn trong ngành dược, đặc biệt ở các lĩnh vực điều trị béo phì và tiểu đường đang phát triển nhanh.
Eli Lilly ghi nhận tăng trưởng vượt trội nhờ chiến lược định vị và các đổi mới đột phá. Các sản phẩm dựa trên tirzepatide (Mounjaro cho tiểu đường, Zepbound cho béo phì) đã giúp công ty vươn lên dẫn đầu ngành, cạnh tranh trực tiếp với vị thế vốn có của Novo Nordisk.
Dự báo thị trường cho thấy quy mô của thế độc quyền này:
| Công ty | Sản phẩm | Doanh số dự báo năm 2025 | Vị thế thị trường |
|---|---|---|---|
| Eli Lilly | Zepbound | $18 tỷ | Dẫn đầu thị trường |
| Novo Nordisk | Wegovy | $16,5 tỷ | Thứ hai |
Eli Lilly đã mở rộng mạnh tại thị trường Hoa Kỳ, còn Novo Nordisk vẫn giữ thế mạnh vượt trội tại quốc tế, chiếm khoảng 71% thị phần ngoài Mỹ. Cả hai doanh nghiệp đều đẩy mạnh phát triển các liệu pháp thế hệ mới, gồm dạng uống và phối hợp, để mở rộng thị trường.
Sự tập trung quyền lực vào hai công ty này tác động lớn tới giá cả, khả năng tiếp cận và đổi mới của phân khúc GLP-1, dự kiến sẽ đạt $150 tỷ vào cuối thập niên này.
Bức tranh phát triển các chất chủ vận thụ thể GLP-1 đang hướng tới các dạng bào chế tiện lợi và hiệu quả hơn. Những đổi mới được công bố tại ADA 2025 cho thấy ngành dược tập trung vào ba lĩnh vực chủ chốt của liệu pháp GLP-1 thế hệ mới.
Orforglipron của Eli Lilly là đột phá về dạng uống, giải quyết vấn đề sinh khả dụng – vốn là hạn chế lớn của liệu pháp GLP-1 dạng peptide. Novo Nordisk cũng giới thiệu Wegovy dạng uống 25 mg, đang chờ FDA phê duyệt để hỗ trợ giảm cân và giảm nguy cơ tim mạch.
Ngành còn thúc đẩy các dạng kéo dài tác dụng, như maridebart cafraglutide – tiêm một lần mỗi tháng, giúp tăng tuân thủ điều trị so với tiêm hàng ngày hoặc hàng tuần.
| Đổi mới GLP-1 thế hệ mới | Ví dụ tiêu biểu | Lợi ích |
|---|---|---|
| Dạng uống | Orforglipron, Wegovy dạng uống 25 mg | Người bệnh dễ tiếp nhận hơn, can thiệp sớm |
| Tiêm kéo dài tác dụng | Maridebart cafraglutide | Liều hàng tháng, cải thiện tuân thủ |
| Cơ chế đa mục tiêu | Chủ vận kép GLP-1/GIP | Giảm cân mạnh (15-20%), cải thiện chuyển hóa |
Các tiến bộ này đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người bệnh bằng cách giảm tác dụng phụ như vấn đề tiêu hóa, mất cơ và tác động lên nhiều con đường chuyển hóa cùng lúc. Đặc biệt, thuốc dạng uống là đổi mới đột phá, có thể thay đổi cách tiếp cận điều trị nhờ khả năng can thiệp sớm trong kiểm soát tiểu đường, béo phì.
Dù chủ vận thụ thể GLP-1 đem lại hiệu quả giảm cân nổi bật, vẫn tồn tại thách thức về hiệu quả dài hạn và an toàn. Nghiên cứu lâm sàng cho thấy hiện tượng tăng cân trở lại sau khi ngừng dùng thuốc. Thử nghiệm STEP 4 chỉ ra bệnh nhân ngừng semaglutide tăng cân nhanh, làm mất phần lớn kết quả sau vài tháng.
Hiện tượng này là bài toán khó cho cả bác sĩ lẫn người bệnh, thể hiện qua so sánh như sau:
| Chỉ số | Trong liệu pháp GLP-1 | Sau ngừng điều trị |
|---|---|---|
| Cân nặng | Giảm liên tục | Tăng nhanh (tới 75% trong 1 năm) |
| Dấu hiệu chuyển hóa | Cải thiện | Quay về mức ban đầu |
| Nguy cơ tim mạch | Giảm | Có thể tăng |
Bên cạnh đó, nghiên cứu mới chỉ ra nguy cơ lâu dài như rối loạn tiêu hóa, bệnh túi mật, viêm tụy. Phân tích tổng hợp trên JAMA Internal Medicine cho thấy nguy cơ bệnh túi mật và đường mật tăng ở người dùng chủ vận thụ thể GLP-1. Kết quả về tim mạch vẫn đang được nghiên cứu, có báo cáo cho thấy tác dụng bảo vệ, nhưng cũng có cảnh báo với một số nhóm bệnh nhân.
Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ khuyến nghị cần tiếp tục nghiên cứu để làm rõ các nguy cơ lâu dài, đặc biệt khi các thuốc này ngày càng được dùng rộng rãi trong kiểm soát cân nặng ngoài điều trị tiểu đường.
ADA là crypto tiềm năng với nền tảng blockchain tiên tiến, khả năng mở rộng và cách tiếp cận khoa học. Quá trình phát triển liên tục cùng mức độ ứng dụng tăng mạnh giúp ADA trở thành lựa chọn đầu tư vững chắc trên thị trường crypto.
Dù giá ADA hiện dưới $1, việc đạt $10 vẫn là mục tiêu dài hạn. Diễn biến thị trường và tiến bộ công nghệ sẽ quyết định tiềm năng tăng trưởng của ADA.
Dựa trên các dự báo, 1 Cardano có thể đạt $5,50 đến $6,58 vào năm 2030. Tuy nhiên, giá trị thực tế sẽ phụ thuộc vào thị trường và phát triển công nghệ.
Không, Cardano không phải coin “chết”. Cardano chuẩn bị nâng cấp lớn với Chang, hướng tới quản trị phi tập trung và tiếp tục mở rộng phát triển.
Mời người khác bỏ phiếu
Nội dung