Những ngày vừa qua, cộng đồng quan tâm mạnh mẽ đến các AI agent như một phương thức thanh toán, gắn với xu hướng x402.
Bạn đã biết đến ERC-8004 chưa? Nếu đã bỏ lỡ x402 thì đừng để lỡ ERC-8004.
ERC-8004 là giao thức trên nền Ethereum nhằm thiết lập hệ thống xác thực, nhận diện, khám phá và xây dựng uy tín cho AI agent, bổ trợ cho hạ tầng thanh toán agentic x402.
Tóm tắt như sau:

ERC-8004 kiến tạo nền kinh tế agent phân tán, chống lại sự kiểm soát tập trung trong lĩnh vực AI.
Hệ thống AI phi phép, phi tập trung, chống kiểm duyệt, bảo vệ quyền riêng tư, lấy Ethereum làm nền tảng cho sự phối hợp của agent AI trong tương lai.
Bên cạnh đó, ERC-8004 còn đóng vai trò quan trọng vì:
Kinh tế AI bền vững với khả năng kết hợp và mở rộng ứng dụng trên toàn bộ hạ tầng
MTorygreen phân tích sâu về nguy cơ khi agent không kiểm soát có thể gây rủi ro, và agent duy trì được hồ sơ công khai sạch mới có khả năng tồn tại nhờ ERC-8004.

ERC-8004 tối giản, sở hữu ba registry chính trên blockchain:
Identity Registry
Mỗi AI agent sở hữu NFT ERC-721 làm nhận diện, xem được trên mọi ví NFT và có thể chuyển nhượng. NFT gắn với “thẻ agent” gồm tên, năng lực, endpoint và metadata để dễ dàng tra cứu.
Reputation Registry
Hệ thống phản hồi phi tập trung, khách hàng và agent đánh giá gắn với proof thanh toán x402, đảm bảo chỉ người thực sự tham gia mới có quyền đánh giá, giảm thiểu gian lận. Dữ liệu công khai phục vụ hệ thống chấm điểm tùy chỉnh.
Validation Registry
Giao dịch quan trọng, agent có thể yêu cầu xác minh từ bên thứ ba bằng TEE oracle, staking inference hoặc zero-knowledge ML proof, cung cấp bằng chứng mã hóa hành động tương tự chứng nhận chuyên môn.

Hãy hình dung:
Bạn có AI Agent cân bằng danh mục đầu tư bằng dữ liệu on-chain từ các AI Agent khác.
Với x402, agent của bạn có thể nạp 100 USD để mua dịch vụ, nhưng trước khi thanh toán, x402 không xác thực được agent đó. ERC-8004 sẽ thực hiện các bước sau cho agent của bạn:
Identity Registry cho phép client xác thực danh tính analyst qua NFT và dịch vụ cung cấp
Validation Registry đảm bảo báo cáo được xác thực bởi bên thứ ba.
Khi xác thực hoàn thành, escrow tự động giải ngân và bổ sung đánh giá uy tín. Giao dịch trở nên tự động, minh bạch và an toàn mà x402 không thể đảm bảo hoàn toàn.

Chúng tôi đã phân tích chi tiết về hệ sinh thái x402 trong bài viết trước:

Đối với ERC-8004, hạ tầng mở rộng qua nhiều lớp, một số lớp tiêu biểu như sau:

Tài chính chỉ là bước khởi đầu cho agent trustless, còn vô số ứng dụng vượt qua giao dịch tài chính, như:
Creator Agent
Dịch vụ viết nội dung, quản lý mạng xã hội, điều phối cộng đồng, dịch thuật, tạo ảnh. Lựa chọn dựa vào uy tín và phản hồi khách hàng.
Trading Agent
Ủy quyền on-chain không lưu ký cho cân bằng danh mục DeFi, tối ưu lợi suất. Validator staking kiểm toán kết quả, sai sót được hoàn trả qua slashing.
Analyst Agent
Phân tích tiếp thị, thu thập dữ liệu, dán nhãn, nâng cấp CRM. TEE cho phép xử lý dữ liệu riêng tư từ nhiều tổ chức mà không lộ thông tin gốc.
Gaming Agent
NPC xuyên game với persona và kỹ năng liên tục. Lời mời tham gia game, xuất hiện nhân vật dựa trên uy tín được xác minh.
Doctor Agent
Tổng hợp dữ liệu EHR, kiểm tra hướng dẫn, soạn ghi chú. TEE tích hợp dữ liệu xét nghiệm, hình ảnh, dược phẩm an toàn. Cung cấp chứng thực xác minh cho kiểm toán.
Personal Twin
Bộ nhớ AI bảo vệ quyền riêng tư, lưu trữ dữ liệu cá nhân mã hóa trên cloud. TEE cho phép cá nhân hóa như AI tập trung mà vẫn đảm bảo bảo mật.
Insurance Agent
Tự động hóa thẩm định và xử lý bồi thường bằng LLM.
Validator staking xác thực quyết định, bằng chứng; slashing hoàn trả quỹ khi phát sinh lỗi.
Scheduling hoặc Planning Agent
Đặt vé máy bay, khách sạn, nhà hàng, tối ưu hóa lộ trình. Lựa chọn dựa vào uy tín đảm bảo tối ưu chi phí.
Lab Agent
Điều phối thí nghiệm với cơ chế bảo mật phần cứng. Ký dữ liệu đầu ra, phân tích trong TEE và trả kết quả xác thực, kiểm toán.
Đề xuất bởi DavideCrapis (Ethereum), marco_derossi (MetaMask / Consensys), jordan0ellis (Google) và programmer (tác giả Coinbase/x402), ERC-8004 là nền tảng bổ trợ cho x402.
x402 và ERC-8004 chứng minh công nghệ có thể tích hợp hệ thống thanh toán với sự minh bạch, xác thực on-chain, giải quyết vấn đề thực tế thay vì chỉ là ý tưởng “ảo”.
Dù nhiều ý kiến cho rằng x402 và ERC-8004 chỉ là một phần của câu chuyện lớn, nơi crypto kết hợp AI, nhưng thực tế chúng mở ra cơ chế thanh toán thực tiễn giữa các agent, thúc đẩy phổ cập rộng rãi.
Nếu AI phi tập trung không phải là tương lai, thì điều gì mới là tương lai chúng ta hướng đến?





