Cục Dự trữ Liên bang tăng lãi suất hay giảm lãi suất thực sự chơi như thế nào? Một bài viết giúp bạn hiểu rõ các chiến lược đằng sau và ảnh hưởng của chúng đến thị trường tiền mã hóa

Nói về việc Cục Dự trữ Liên bang (Fed) tăng lãi suất hoặc giảm lãi suất, nhiều anh em trong cộng đồng tiền mã hóa chỉ biết rằng điều này sẽ ảnh hưởng đến giá coin, nhưng thực sự hiểu rõ về logic vận hành thì không nhiều người. Thực ra, điều này quyết định dòng chảy thanh khoản toàn cầu, trực tiếp ảnh hưởng đến chu kỳ bò hoặc gấu — khi tăng lãi suất, dòng tiền thắt chặt, thị trường ảm đạm; khi giảm lãi suất, thanh khoản dồi dào, tài sản bùng nổ.

Tại sao Fed lại mạnh đến vậy?

Fed là ngân hàng trung ương của Mỹ, nhưng đặc biệt ở chỗ — không chỉ quản lý nền kinh tế Mỹ, mà còn kiểm soát nhịp điệu tài chính toàn cầu do vị thế của đồng USD. Chính sách của Fed chỉ tập trung vào hai chỉ số: Tỷ lệ thất nghiệp và Lạm phát (PCE cốt lõi). Khi hai số này biến động, dòng vốn toàn cầu bắt đầu dịch chuyển.

Fed in tiền như thế nào?

Nhiều người nghĩ rằng Fed có thể in tiền tùy ý, nhưng thực tế không phải vậy. Việc in tiền của Fed phải có tài sản đảm bảo — hiện tại chủ yếu là trái phiếu chính phủ Mỹ. Quy trình như sau:

• Fed dùng trái phiếu chính phủ đăng ký tại Bộ Tài chính → Bộ Tài chính cho phép in tiền tại Ngân hàng in tiền → Tiền đô la mới được chuyển cho Fed → Fed dùng đô la mới mua trái phiếu chính phủ mới phát hành → Tiền chảy vào thị trường.

Nói đơn giản là “tay trái chuyển sang tay phải” — Fed và chính phủ Mỹ phối hợp, vừa in tiền vừa in trái phiếu, tưởng chừng là vòng lặp nhưng thực ra mỗi vòng đều bổ sung thêm thanh khoản mới cho thị trường.

Chu kỳ tăng lãi suất: rút tiền khỏi thị trường

Khi nào tăng lãi suất? Khi lạm phát vượt quá 3%, tỷ lệ thất nghiệp dưới 5.6%, Fed ưu tiên kiểm soát lạm phát.

Cách tăng lãi suất? Kết hợp tăng lãi suất + thu hẹp bảng cân đối:

1. Tăng lãi suất: Tăng lãi suất quỹ liên bang, khiến ngân hàng cho vay Fed thay vì cho vay doanh nghiệp, lãi suất liên ngân hàng tăng theo. Kết quả là doanh nghiệp vay khó hơn, lãi cao hơn.

2. Thu hẹp bảng cân đối: Fed bán trái phiếu chính phủ giá thấp cho các ngân hàng thương mại. Những trái phiếu này có lợi suất cao (đôi khi lên tới 37.5%/năm), các ngân hàng tranh nhau mua. Kết quả là dòng tiền ra khỏi thị trường bị hút đi.

Ảnh hưởng đến thị trường tiền mã hóa và chứng khoán: Dòng tiền chuyển sang gửi ngân hàng hưởng lãi cao, không còn mặn mà đầu tư chứng khoán hay crypto. Thị trường sụt giảm mạnh, giá coin giảm một nửa. Đồng thời, doanh nghiệp khó vay vốn, tỷ lệ thất nghiệp tăng, dòng vốn toàn cầu đổ về Mỹ (đồng USD tăng giá), các tài sản của các quốc gia khác bị bán tháo. Đó chính là lý do chu kỳ tăng lãi suất luôn đi kèm với sự sụp đổ của tài sản toàn cầu.

Chu kỳ giảm lãi suất: dòng tiền ào ạt chảy ra

Khi nào giảm lãi suất? Khi tỷ lệ thất nghiệp lên khoảng 5%, hoặc lạm phát trở lại gần 2%. Lúc này, kinh tế bắt đầu chậm lại, Fed phải bơm tiền.

Cách giảm lãi suất? Giảm lãi suất + mở rộng bảng cân đối:

1. Giảm lãi suất: Giảm mạnh lãi suất quỹ liên bang, lãi suất gửi tiết kiệm ngân hàng cũng giảm theo.

2. Mở rộng bảng cân đối: Fed mua lại trái phiếu chính phủ, in tiền trực tiếp. Trái phiếu mới phát hành và đô la mới tích tụ trong tay Fed, dẫn đến đồng USD mất giá.

Tiền đi đâu? Đồng USD mất giá + lãi suất thấp → dòng vốn đổ ra tìm kiếm cơ hội sinh lời → thị trường chứng khoán, bất động sản, crypto cùng tăng giá. Đây chính là lý do chu kỳ giảm lãi suất luôn là chu kỳ bò (bullish) — bất kể là chứng khoán, trái phiếu hay tiền mã hóa, đều tăng mạnh.

Một công thức để hiểu toàn cảnh

Giả sử các biến số khác không đổi, khi giảm lãi suất sẽ xảy ra:

• Chứng khoán Mỹ ↑, trái phiếu Mỹ ↑, cổ phiếu các nước ↑
• Đô la ↓, các đồng tiền khác ↑
• Vàng ↑, giá dầu ↑, giá nhà ↑
• Tiền mã hóa ↑ (đặc biệt! Khi giảm lãi suất, Bitcoin, Ethereum thường đạt đỉnh mới lịch sử)

Ngược lại, khi tăng lãi suất, tất cả sẽ diễn ra theo chiều ngược lại.

Những điều anh em cần biết

Chính sách chu kỳ của Fed quyết định xu hướng lớn của thị trường crypto. Hiện tại, hai chỉ số quan trọng nhất là: Tỷ lệ thất nghiệp và PCE cốt lõi. Khi hai chỉ số này cùng lúc cải thiện, đó là dấu hiệu chuẩn bị cho chu kỳ bò tiếp theo. Dữ liệu lịch sử cho thấy, từ đỉnh của chu kỳ tăng lãi suất đến khi Fed bắt đầu hạ lãi suất thường mất khoảng nửa năm đến một năm — chính là khoảng thời gian để chuẩn bị cho đợt tăng trưởng mới.

Một chi tiết cuối cùng: Mỗi lần Fed tăng lãi suất, họ đều gây ra các cuộc khủng hoảng ở các khu vực khác (chiến tranh, xung đột năng lượng, thay đổi chính quyền, v.v.), để dòng vốn vẫn chảy về Mỹ. Đây không phải là âm mưu, mà là chiến lược đã tồn tại hàng chục năm qua, không bao giờ thay đổi.