Yên Nhật thấp điểm gần ¥155: Dấu hiệu cảnh báo luân chuyển vốn toàn cầu tránh rủi ro

Nền kinh tế Nhật Bản và Thụy Sỹ đang chậm lại đang định hình lại dòng chảy vốn toàn cầu. Khi đồng yên giảm xuống mức thấp nhất trong chín tháng, biến động tỷ giá phản ánh không chỉ sự khác biệt về chính sách tiền tệ mà còn là sự chuyển đổi âm thầm trong phân bổ tài sản của nhà đầu tư. Khi GDP Nhật Bản giảm 1.8% hàng năm và Thụy Sỹ co lại 0.5% trong quý, các tài sản định giá cao đang đối mặt với áp lực cạnh tranh từ trái phiếu và vàng.

Đằng sau sự mất giá của đồng yên: Va chạm giữa yếu kém kinh tế và mất cân bằng chính sách

Kinh tế Nhật Bản rơi vào tình trạng tăng trưởng âm lần đầu tiên sau sáu quý. GDP quý III giảm 1.8% hàng năm, thậm chí giảm 0.4% theo quý, trong khi mức giảm xuất khẩu đạt 4.5%. Sự giảm sút lượng khách du lịch Trung Quốc đã trực tiếp tác động đến ngành du lịch và bán lẻ, trong khi nhu cầu toàn cầu yếu đi càng làm tăng áp lực xuất khẩu. Tình hình của Thụy Sỹ cũng đáng lo ngại, giảm 0.5% theo quý, các ngành chủ lực như hóa chất và dược phẩm bị ảnh hưởng trực tiếp bởi thuế cao của Mỹ, với mức giảm xuất khẩu vượt quá 20%.

Trong bối cảnh kinh tế như vậy, xu hướng tỷ giá đồng yên trở thành chỉ số dự báo tâm trạng thị trường. USD/JPY hiện đạt khoảng ¥155, mức thấp nhất trong gần chín tháng. Ngân hàng Trung ương Nhật Bản duy trì chính sách nới lỏng, trong khi Mỹ và các nền kinh tế phát triển khác duy trì lãi suất cao, chênh lệch lãi suất mở rộng thúc đẩy dòng vốn chảy vào đô la Mỹ. Quan trọng hơn, tâm lý rủi ro của thị trường phục hồi đã kích thích sự trở lại của chiến lược carry trade (giao dịch chênh lệch lãi suất), từ đó làm gia tăng áp lực giảm giá đồng yên. Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Satsuki Katayama mặc dù cảnh báo về “biến động tỷ giá đơn phương, nhanh chóng”, nhưng các hành động can thiệp thực tế trong ngắn hạn vẫn còn hạn chế.

Gia tăng căng thẳng địa chính trị và xung đột thương mại: Điểm kích hoạt dòng vốn trú ẩn

Việc Mỹ nâng thuế đối với các quốc gia xuất khẩu, các căng thẳng xung quanh vấn đề Đài Loan giữa Nhật Bản và Trung Quốc, cùng các cảnh báo du lịch ngày càng tăng đã kéo rủi ro địa chính trị từ các vấn đề xa xôi vào trong cơ chế định giá của thị trường. Tính không chắc chắn này đang thúc đẩy nhà đầu tư đánh giá lại sức hấp dẫn của các tài sản rủi ro.

Các cổ phiếu công nghệ định giá cao và các doanh nghiệp hướng xuất khẩu đang đối mặt với áp lực điều chỉnh, trong khi nhu cầu phân bổ các tài sản trú ẩn truyền thống tăng lên. Dữ liệu cho thấy, dự kiến lợi nhuận hàng năm của thị trường Mỹ trong 10 năm tới đã được điều chỉnh giảm xuống còn 3.3%–5.3% (theo ước tính mới nhất của Vanguard), ám chỉ rằng trong mức định giá hiện tại, không gian lợi nhuận dài hạn bị hạn chế. Hiệu suất mạnh mẽ của các cổ phiếu công nghệ lớn và lĩnh vực AI đã gây ra lo ngại về việc “giá đã vượt xa các yếu tố cơ bản”.

Gia tốc luân chuyển tài sản: Cơ hội phân bổ trái phiếu và vàng

Trái phiếu trở lại ưu thế

Lãi suất đã gần chạm đỉnh, lợi suất ở mức cao nhất trong nhiều năm. Trong bối cảnh này, lợi nhuận từ trái phiếu đã trở lại mức hợp lý hơn. Các phân tích mới nhất của BlackRock và Barron’s chỉ ra rằng, sức hấp dẫn của trái phiếu trong chu kỳ luân chuyển tài sản hiện tại rõ ràng tăng lên, trở thành lựa chọn chính của nhà đầu tư chuyển từ cổ phiếu.

Vàng – Động lực kép

Vàng năm nay thể hiện ấn tượng, đồng thời mang theo hai chủ đề “lo ngại tăng trưởng + nhu cầu trú ẩn”. Nếu lạm phát bắt đầu giảm xuống và đồng đô la yếu đi, vàng sẽ nhận được hỗ trợ trung hạn. Ngược lại, sự chắc chắn mà vàng mang lại cao hơn nhiều so với các cổ phiếu tăng trưởng định giá cao trong môi trường định giá cao.

Ba rủi ro tiềm năng: Thử thách giả định thị trường Q4 và 2026

Không chắc chắn về lộ trình lãi suất

Dự kiến cắt giảm lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ liên tục bị trì hoãn, áp lực định giá cổ phiếu tăng trưởng sẽ tiếp tục kéo dài. Nếu lãi suất duy trì ở mức cao lâu hơn, các doanh nghiệp tăng trưởng có tỷ lệ nợ cao sẽ đối mặt với nhiều thử thách hơn.

Tính bền vững của AI và các chủ đề công nghệ

Nếu chi tiêu đầu tư cho chip AI và trung tâm dữ liệu không đạt kỳ vọng, lợi nhuận của các doanh nghiệp liên quan trong năm tới có thể bị hạn chế, ảnh hưởng đến toàn bộ định giá của lĩnh vực công nghệ.

Rủi ro lệch pha giữa định giá và các yếu tố cơ bản

Nếu tốc độ tăng trưởng lợi nhuận của doanh nghiệp không thể duy trì, định giá cổ phiếu có thể trở về mức trung bình lịch sử. Nỗi lo lớn nhất của thị trường là “tăng trưởng bị định giá quá mức, trong khi lãi suất vẫn chưa giảm đủ” dẫn đến tình trạng khó khăn.

Điểm thấp của đồng yên: Cửa sổ chuyển hướng dòng vốn

Giá USD/JPY hiện khoảng ¥155, đã lập mức thấp mới trong nhiều tháng. Theo nghiên cứu của MUFG, nếu tỷ giá vượt qua các mức ¥156–158 quan trọng, lo ngại về đồng yên tiếp tục mất giá sẽ tăng vọt. Đồng yên không chỉ là chỉ số tỷ giá, mà còn đóng vai trò như một “máy dò cảm ứng” của dòng vốn toàn cầu.

Khi đồng yên tiếp tục yếu đi, các nền kinh tế dựa vào xuất khẩu chịu áp lực và chính sách phản ứng chậm chạp, dòng vốn thường bắt đầu chuyển hướng từ cổ phiếu và các tài sản tăng trưởng, cuối cùng đổ vào trái phiếu và vàng như các công cụ trú ẩn. Nếu đồng yên giảm xuống ¥157 hoặc thấp hơn nữa, và chính phủ Nhật Bản không can thiệp nhanh chóng, nhịp độ tái phân bổ tài sản tiếp theo có thể đã bắt đầu âm thầm. Bỏ lỡ tín hiệu của điểm thấp đồng yên lúc này đồng nghĩa với việc bỏ lỡ cơ hội định hình lại danh mục các tài sản trú ẩn toàn cầu.